مردم ابیانه به‌دلیل کوهستانی بودن محل زندگی‌شان، دور بودن از دیگر مناطق کشور و سخت بودن دسترسی و رفت آمد طی قرن‌ها در انزوا زندگی کرده‌اند. همین موضوع باعث شده است که بسیاری از آداب و رسوم بومی و سنتی خود را حفظ کنند. ازجمله این که مردم این روستا هنوز به زبان و لهجه قدیم خود حرف می‌زنند. مهم‌ترین بخش از سنت‌ها و آداب و رسومی که حفظ کرده‌اند همان پوشش سنتی و بومی زنان و مردان ابیانه‌ای است که اکنون در میان زنان بیشتر رواج دارد. به صورتی که بسیاری از مردم و گردشگران ایرانی و خارجی ابیانه را به لباس زنانه‌اش می‌شناسند. تصویری که از ابیانه در ذهن بسیاری از گردشگران وجود دارد همین لباس‌های زنانه زیبا و رنگارنگش است. مردم ابیانه خصوصا زنان این روستا در حفظ این لباس و پوشش تعصب خاصی از خود نشان می‌دهند.
پوشاک زنان ابیانه:
لباس محلی زنان ابیانه عبارت است از پیراهن، شلیته، یل، روسری، سربند، چادرشب، جوراب و پاپوش یا گیوه
پیراهن: پیراهن بانوان ابیانه راسته و گشاد و قد آن تا بالای زانو می‌باشد. این پیراهن فاقد مچ در سرآستین بوده و یقه آن گرد است که در وسط چاکی تا حدود ۱۰ سانتی‌متر پایین‌تر از دور کمر دارد. دور تا دور چاک، پیش‌سینه‌ای دوخته می‌شود که با پارچه پیراهن متفاوت می‌باشد. روی این پیش‌سینه و در دو طرف چاک، با انواع نوارها و یا یراق‌ها تزئین می‌شود. در کنار نوارها پارچه‌های رنگارنگ را به صورت مثلث‌های دو لایه آماده نموده و این مثلث‌ها را در طول چاک، در کنار هم می‌دوزند. پای دامن پیراهن به وسیله انواع سوزن‌دوزی‌هایی تزئین می‌شود.
در گذشته جنس پیراهن از تافته و به رنگ‌های عنابی و آبی انتخاب می‌شده اما امروزه از جنس و رنگ‌های مختلف تهیه می‌شود.
شلیته: شلیته بانوان ابیانه گشاد بوده و قد آن تا وسط ساق پا می‌رسد. شلیته در دور کمر لیفه‌ای بوده و با بند یا کِش، جمع می‌شود و چون حالتی شبیه به شلوار دارد، در نتیجه این بانوان شلوار بلند به پا نمی‌کنند. از آنجا که این جامه بسیار پرچین می‌باشد، در تهیه آن از ۷ الی ۸ متر پارچه استفاده می‌شود. جنس شلیته از متقال یا کرباس رنگ شده یا پارچه‌های نخی گل‌دار می‌باشد که در قسمت وسط قد و پای دامن آن دو یا چند ردیف نواردوزی یا یراق‌دوزی انجام می‌شود.
یل: یل بانوان ابیانه عبارت است از کتی راسته که بلندی آن حدوداً تا روی ران‌ها می‌باشد. یل در زیر بغل دارای چاک است و آستین‌های آن تا مچ دست می‌رسد. یقه آن چهارگوش (خِشتی) بوده و دور تا دور آن دو ردیف نواردوزی دارد. در گذشته یل از پارچه تافته تهیه می‌شد اما امروزه از انواع پارچه‌ها به ویژه پارچه‌های ترمه استفاده می‌شود.
روسری: روسری (چارقد) بانوان ابیانه پارچه‌ای مربع شکل به ابعاد ۱/۵×۱/۵ متر است که آن را از قطر تا زده و به صورت سه‌گوش روی سر قرار می‌گیرد.
سربند: سربند این بانوان عبارت است از پارچه کلاغی مشکی که آن را از قسمت جلوی سر و بر روی پیشانی تا پشت سر به صورت حلقه‌ای برده و گره می‌زنند. استفاده از سربند برای این است که روسری بر روی سر استوار بماند.
عرقچین: عرقچین کلاهی کاسه مانند است که اغلب رنگ آن قرمز بوده و زیر چارقد بر روی سر قرار می‌گیرد به گونه‌ای که مقداری از آن از زیر چارقد نمایان باشد.
برای استفاده از عرقچین در مراسم عروسی، آن را با نقره و دیگر زینت‌آلات تزئین می‌کنند.
چادرشب: بانوان ابیانه در مواقعی از چادرشب استفاده می‌کنند که عبارت است از پارچه ابریشمی شطرنجی و چهارگوش به ابعاد ۲×۲ متر که آن را از قطر تا زده و به صورت سه‌گوش به دور کمر می‌‌بندند یا روی سر می‌اندازند. چادرشب معمولاً توسط بانوان ابیانه بافته و تهیه می‌شود. این پارچه که در زبان محلی با نام «کجی» خوانده می‌شود، در میان دختران جوان به رنگ زرد و در میان زنان مسن به رنگ قرمز است.
جوراب: جوراب بانوان ابیانه از جنس پنبه بوده و به وسیله خود بانوان بافته می‌شود.
پاپوش: پاپوش زنان ابیانه در مواقع گرم سال، گیوه و در زمستان کفشی به نام چموش است.
در هوای سرد زمستانی علاو ه بر این لباس‌ها بر روی پیراهن، پوششی به نام آرخالق یا نیم‌تنه که از پارچه مخملی تهیه شده استفاده می‌شود که با نام کرتی شناخته می‌شود.
نکته مهم در پوشاک ابیانه، استفاده از رنگ‌های روشن و برگرفته از طبیعت رنگارنگ منطقه می‌باشد. در ابیانه زنان سیاه نمی‌پوشند، حتی در مراسم عزاداری نیز با لباس‌های رنگی محلی شرکت می‌کنند.
پوشاک مردان ابیانه:
پوشاک عمومی مردان از دوره صفویه تا اوایل قرن حاضر عبارت بوده از: کلاه نمدی٬ قبا٬ زیرپوش قبا به نام ارخالق٬ شال کمر٬ شلوار گشاد از جنس کرباس یا متقال٬ گیوه محلی و پوشش زمستانی کمر چین یا سرداری٬ کفش چرمی یا چموش و نوعی قبا از پارچه قصب یزدی٬ جبه یا شنل ترمه ای٬ کلاه کله قندی دست دوز با نقشهای هندسی و یک نوع عرقچین که با ابریشم رنگارنگ دارای نقش جالب می باشد که عرقچین تار نامیده می شود.
لباس محلی مردان ابیانه از اجزای زیر تشکیل شده است:
پیراهن: مردان ابیانه از پیراهن‌های مختلفی بنا به گرمی وسردی هوا استفاده می‌کنند.
تمون: شلوار مردان به رنگ مشکی بوده و دارای دو پاچه گشاد است که در قسمت پایین آن بر اساس مجرد یا متاهل بودن شخص استفاده‌کننده، با نخ مشکی تزئیناتی دوخته می‌شود (در صورت مجرد بودن گلدوزی‌هایی به شکل لوزی و در صورت متاهل بودن به صورت خط‌هایی صاف به دور پاچه‌ها دوخته می‌شود).
.jpg)
در گذشته شلوار مردان از پارچه‌ای به نام دبیت دوخته می‌شد و امروزه نیز شلوار بعضی از مردان سالخورده از این نوع پارچه می‌باشد اما در حال حاضر بیشتر از یک نوع پارچه پلاستیکی استفاده می‌شود.
قبا: قبا یک روپوش پالتو مانند است که از پارچه‌های رنگی دوخته می‌شود و دو طرف آن دارای چاک است.
الخولق (ارخالق): ارخالق پوششی است که بیشتر مردانی که از لحاظ اجتماعی در طبقات بالاتری قرار داشتند آن را می‌پوشیدند. دلیل استفاده از این پوشش در این است که قبا در حالت بهتری بر روی بدن قرار می‌گیرد.
جلیقه، شال کمر و گیوه نیز از دیگر بخش‌های تشکیل‌دهنده پوشاک مردان در ابیانه می‌باشد.
نکته جالب توجه در روستا که نظر هر بازدیدکننده‌ای را به خود جلب می‌کند، پایبندی ساکنان روستا به پوشاک سنتی‌شان می‌باشد. اهالی ده اعم از تحصیل‌کرده، کم‌سواد، پزشک و ...، در بازگشت به روستا، خود را ملزم می‌دانند که لباس محلی خود را بپوشند.
