کردستان از استانهای زیبای غربی ایران است که در دامنهها و دشتهای رشته کوههای زاگرس قرار دارد.
غذاهای محلی استان کردستان هم از آن دسته غذاهای محلی کشورمان هستند که با توجه به اقلیم و شرایط کوهستانی کردستان طبخ شده و با کمی دقت، کاملا متوجه فرهنگ این خطه خواهیدشد. غذای محلی کردستان را شاید خیلی معدود بر سر سفرهی مردمان دیگر استانها ببینیم اما تنوعی عالی دارند.
با برخی از این غذاها آشنا شوید:
۱. برویشین
برویشین غذای محلی کردستان که از ترکیب لپه، روغن، پیاز، بلغور و ادویه تهیه میشود.
۲. آش سه نگه سیر
آش مخصوص "سه نگه سیر"غذای محلی کردستان است که با گوشت مرغ یا بوقلمون، برنج، عدس، کشک، زردچوبه، فلفل، پیاز داغ و نعناع تهیه میشود.
۳. که لانه
این غذای محلی کردستان در فصل بهار پخته میشود و اغلب به صورت خونگی طبخ میشود. " که لانه " رو در مهمانیها با کمک وسیلهای به اسم ساج تهیه میکنند.
۴. خورش ریواس
کسانی که طرفدار غذاهای ترش هستند، باید خورش ریواس که غذای محلی کردستان است را امتحان کنند. با توجه به کوهستانی بودن کردستان گیاه ریواس زیاد در این منطقه رشد میکند برای همین این خورش از غذاهای این مردمان غیور به حساب میاد.
۵. قایرمه
قایرمه را با کنگر تهیه میکنند اما چون کنگر گیاهی فصلی است و بعد از فروردین خیلی کم و سخت یافت میشود، در فصل های دیگه ی سال از کرفس برای تهیه آن استفاده میکنند.
۶. آش پرپوله
این آش مخصوص فصلهای سرد است..
۷. خورشت تره کردستان
به واسطه وسعت و تنوع آب و هوا، در هر نقطه از ایران گیاهان مختلفی میرویند. بانوان کدبانو و هنرمند، با ترکیب این گیاهان غذاهای جدیدی را خلق میکنند. یکی از این غذاهای خوشعطر و طعم، خورشت تره میباشد.
انواع شیرینیهای سنتی کردستان
۱. شلکینه
شلکینه را به مقدار زیاد معمولا روی وسیلهای به نام ساج درست میکنند که خیلی زیبا و نازک درست میشود. این غذا؛ یک غذای سنتی مخصوص مهمانیهای دسته جمعی مردم سنندج در فصل بهار است.
۲. شيرينی كنجدی
مهمترين شيرينی كه خاص شهر سنندج است، شيرينی كنجدی است. اين شيرينی در دو نوع «شكری» و «گزانگبين» در محلهای فروش عرضه میشود.
* شیرینی کنجدی گزانگبین
این نوع شیرینی خاص شهر سنندج و استان کردستان است. چون انگبین، شهد حاصل از حشرهای است که در کوهستانها و دشتهای کردستان میتوان از روی درختی به نام انگبین به دست آورد.
* شیرینی کنجدی شکری
این نوع از شیرینی کنجدی هم مانند شیرینی کنجد گزو است با این تفاوت که بجای شهد انگبین، شهد شکر را به کنجد بو داده میافزایند.
۳. بادام سوخته
بادام سوخته یکی از شیرینهایی است که به عنوان سوغات کردستان شناخته میشود.
۴. برساق
برساق نوعی نان روغنی محلی کردستان است که به ویژه در شهر بیجار تهیه میشود.
غذاهای فراموش شده کردستان
در فرهنگ کردستان غذاهایی وجود دارند که در آشپزخانه های امروزی چندان به چشم نمی خورند و در گذر زمان به فراموشی سپرده شده اند. این غذاها عبارتند از:
* پلو که به صورت کته یا شلهبرنج با گوشت طبخ می گردد.
* ترخینه که شامل برنج یا گندم پخته همراه با ادویه و ترشى می باشد.
* شله گنیم که با استفاده از گندم خرد شده (مرهکه) و گوشت قورمه و کره تهیه می شود.
* هتیمچه که از گوشت گوسفند، حبوبات و سبزى درست مىشود.
* شل کینه که ترکیبى از آرد، شیر، تخممرغ و شکر است.
* شوروا غذایى مخصوص تهیدستان و فقرا است و از برنج، ارزن یا عدس آبپز تشکیل می شود.
* گرماو که در میان فقرا رواج بیشتری دارد و از بلغور (مرهکه) آبپز است.
* رشتهرون یا رشته روغن که با پختن رشته ی سرخ در دوغ تهیه می شود.
* یک آبه که از برنج و قورمه و پیاز داغ تهیه مىشود.
* شلغم ترش یا شلغم باغى که از ترکیب نخود، لوبیا، گردو و برگه زردآلو تهیه میگردد.
کباب قارچ کوهی، کنگر کوهى و کنگر ماست و دلمه کوفته شور (کوفته برنجی) از دیگر غذاهاى قدیمی کردی هستند.